فرا رسيدن 29 دي ماه «روز هواي پاک» بهانه‌اي بود تا سخني چند باهمکاران و شهروندان داشته و ديگر بار سهم خود را در ايجاد محيطي پاک وسالم براي بهتر زيستن يادآور شويم. در چندين سال اخير روند رشد صنعتي ومصرفگرائي دو عامل مهم ناشي از فعاليتهاي انساني در تخريب محيط‌زيست وبخصوص آلودگي هوا بوده است. شايد اگر بر اندوخته‌هاي ذهني و دانستههايخود مروري داشته و بهتر بينديشيم، بخوبي در مي‌يابيم که عملکرد و رفتارنامناسب ما اعم از مردم و مسئولين، تيشه‌اي بر ريشه حيات و پيکره ما بودهاست که البته خود کرده را تدبير نيست.حال که پاي صحبت به اينجا رسيد بد نيست اشاره‌اي گذرا به پديده آلودگي هوا، عوامل، آثار و عوارض آن داشته باشيم. امروزه فعاليتهاي انساني اعم از صنعتي و غيرصنعتي دو منشاء بزرگ آلودگيهواي کلان شهرها و مناطق متأثر از آن هستند که در اين ميان اگر عواملطبيعي نظير آتشفشان‌ها، آتش‌سوزي جنگلها و مراتع، بحرانهاي مقطعي نظيرجنگها، همچنين شرائط منطقه‌اي نظير پايداري جوي و موارد ديگر را نيز اضافهکنيم، مي‌توانيم اثرات تشديد کننده يا تعديل کننده عوامل مذکور را نيز درجمعبندي صحبت‌هايمان منظور نمود. از عمده‌ترين شاخصهاي آلودگي هواميتوان به وجود ذرات معلق (Particulate Matter) گازهاي CO2, CO, SOx, NOxترکيبات آلي فرار و پايدار (voc, pops) ترکيبات مخرب لايه ازن (CFC) ،فلزات سنگين و مواردي ديگر، اشاره نمود. برخي از ترکيبات فوق به تنهائيعامل مستقيم آسيب رساني به افراد بوده و برخي ديگر بطور غيرمستقيم، بواسطهاثرات متقابل ذرات و ترکيبات با يکديگر بر سلامتي جوامع بشري تأثير گذارخواهند بود که از آن جمله مي‌توان به تشکيل مه دود فتو شيميائي ناشي ازفعل و انفعالات حلالها، مواد شيميائي و ذرات معلق با نور خورشيد در طبقاتبالاي جو، اشاره نمود.آلاينده‌هاي مذکور عمدتاً حاصل احتراق سوختهاي فسيلي در صنايع و خودروهابوده و برخي نيز به واسطه نشت يا عدم کنترل مؤثر مواد و ترکيبات شيميائيمورد استفاده در صنايع و کالاهاي مصرفي مي‌باشند.در اين ميان با استناد به آمار و نتايج تحقيقات صورت گرفته، مي‌توان چنيننتيجهگيري کرد که نقش يکايک افراد جامعه به موازات تلاش و کوشش صاحبانصنايع و مسئولين ذيربط در جهت کاهش آلودگي و اثرات زيانبار آن، بسيارچشمگير و غيرقابل انکار است.دريافت اين حقيقت نه تنها همکاري، بلکه پيشتازي آحاد جامعه را در استفادهبهينه از امکانات، صرفه‌جويي در مصرف منابع، کنترل و دفع آلودگي و ارتقاءفرهنگ و دانش زيست محيطي فردي را اقتضا مي‌نمايد. حال بهتر است کمي همدرباره اثرات آلودگي هوا بدانيم، با نگاهي گذرا به زندگي نسلهاي گذشته درمييابيم که علي‌رغم پيشرفت بهداشت و سلامت فردي و اجتماعي در عصر جديد،اختلالات ذهني و ژنتيکي، بروز رفتارهاي ناملايم و تنشهاي عصبي، شيوعبيماريهائي نظير سرطانها، برونشيت و حساسيت‌ها، حمله قلبي و نهايتاً کاهشعمر و مرگ و مير، نسبت به گذشته، بسيار رشد داشته که به استناد تحقيقاتصورت گرفته سهم اعظم آن متعلق به آلودگي هوا است. بر اساس يک تحقيق کهنتايج آن در سايتهاي اينترنتي نيز موجود است ساليانه 3.000.000 نفر در سطحجهان بر اثر عوارض مربوط به آلودگي هوا جان خود را از دست مي‌دهند. 90درصد فوت شدگان گزارش شده در کشورهاي توسعه يافته بوده و از اين مقدارتنها نيم ميليون نفر فقط در کشور آمريکا جان خود را از دست داده‌اند که ازآمار مرگ و مير ناشي از حوادث رانندگي بيشتر است.بد نيست در مورد کشور ايران نيز بدانيد که بر اساس گزارش بانک جهاني تنهادر شهر تهران در حدود 4000 نفر در سال به علت عوارض ناشي از آلودگي هواتلف مي‌شوند. همچنين در آخرين گزارش اعلام شده از سوي اين بانک حکايت ازآن دارد که خسارت ساليانه آلودگي هوا در ايران بالغ بر 14 هزار و 420ميليارد ريال معادل 6/1 درصد توليد ناخالص داخلي است. از ديگر عارضههايآلودگي هوا، تشکيل بارانهاي اسيدي حاصل واکنشهاي اکسيد سولفور و نيتروژنبا رطوبت موجود در هواست که به هنگام نزولات جوي، اين رحمت الهي را تبديلبه سمي، زيانبار نموده که خود موجب فرسودگي تجهيزات، آسيب رساني جدي بهحيات گياهان، تغييرات بيولوژيک و شيميائي در خاک و آلودگي آبهاي زيرزمينيرا در پي همراه دارد. اين پديده در شهرهاي تاريخي که داراي قدمت و آثارباستاني هستند نيز آثار زيانبار و جنبي ديگر را از جمله تخريب و فرسايششديد بناهاي تاريخي بهمراه داشته است.بروز پديده گلخانه‌اي که حاصل حضور گازهائي همچون CO2 CH4, و بخار آب دراتمسفر کره زمين است و همچنين تخريب لايه ازن، از ديگر عوارض شديد آلودگيهوا بوده که امروزه به يک چالش جهاني پيش روي انسانها تبديل شده است. بااين تفاسير بايد پرسيد که براستي انسان با دست مايه‌هاي ساخته خود چهميکند و ره به کدام بيراهه مي‌گذارد. رسالت ما در قبال خود و نسلهايآينده چيست و به کدامين گناه فرزندانمان، ميراث‌دار ناهنجاريهاي بجايمانده از ما خواهند بود. بياييد تا همه ما قبل از آنکه هواي پاک موضوعخاطرات گذشته‌هايمان شود، در حفظ و نگهداري آن کوشا بوده و در انجام اينمسئوليت اجتماعي و جهاني سهم خود را ادا نمائيم و بياد داشته باشيم که دراين کره خاکي تنفس هواي پاک حداقل حق ما و فرزندانمان است.
نمایشگر دسته ای مطالب 
